Maandelijks archief: januari 2020

Het leven van een leerkracht, Onderwijs

Niet weer op de schop! (artikel HD)

Een reactie plaatsen

’Definitief schooladvies pas in het derde jaar middelbare school’, kopten de kranten onlangs. Als basisschoolleerkracht van groep 8 en lid van de werkgroep die in Zuid-Kennemerland de toelatingsprocedure van basisschool naar voortgezet onderwijs vormgeeft, plaats Sjoerd van den Berg vraagtekens bij dit plan en blogt daarover op sjoerdvdberg.nl.

Uit het nieuwe plan om schooladvies pas in het derde jaar van de middelbare school te geven, spreekt dat vermoedelijk weinig basisonderwijsorganisaties hebben meegedacht. Basisschoolleerkrachten weten als geen ander hoe moeilijk het is om in groepen van bijna 30 kinderen aan te sluiten bij de ontwikkeling van ieder kind.

Uit het plan spreekt dat vermoedelijk weinig basisonderwijsorganisaties hebben meegedacht. Basisschoolleerkrachten weten als geen ander hoe moeilijk het is om in groepen van bijna 30 kinderen aan te sluiten bij de ontwikkeling van ieder kind. Toen ik ruim achttien jaar geleden begon met lesgeven ontstond de tendens om in drie niveaugroepen te werken om op die manier rekening te houden met de verschillen tussen kinderen. Met de komst van passend onderwijs (onderwijs dat leerlingen uitdaagt en uitgaat van hun mogelijkheden, daarbij rekening houdend met de extra ondersteuning die zij nodig hebben) zijn die verschillen groter geworden. En de eisen die aan de leerkrachten gesteld worden ook. Uitdagend onderwijs, gesprekken over de ontwikkeling van de kinderen, extra begeleiding in en buiten de klas, terugkoppeling naar ouders en externe organisaties. Zonder daarbij scholen de ondersteuning te bieden die nodig is.

In groep 8 zijn de niveauverschillen zo groot geworden dat werken met drie niveaugroepen allang niet meer toereikend is. Het is maar goed dat we de kinderen dagelijks zien en daardoor goed kennen, zodat we zoveel mogelijk kunnen inspelen op hun onderwijsbehoeften. Als docent in het voortgezet onderwijs heb je veel minder contacturen. Hoe gaan zij het voor elkaar krijgen om met nog grotere niveauverschillen elk kind het juiste onderwijs te geven?

Het schooladvies drie jaar verplaatsen, en daarmee een heel bestaand systeem op de schop gooien, is niet mijn oplossing. Je verplaatst het probleem. Met alle problemen die we nu al niet kunnen oplossen komt er nu wéér een verandering aan. Daarnaast levert het inhoudelijke bezwaren op. We vragen van docenten op het voortgezet onderwijs om te gaan met nóg grotere verschillen in één klas en hun lessen hierop aan te passen. Ook hoor ik regelmatig van kinderen dat ze blij zijn na acht jaar eindelijk met kinderen in een klas te zitten die dezelfde leerstijl hebben. Dat ze meer zelfvertrouwen hebben gekregen nu ze zich niet steeds vergelijken met kinderen die een ander onderwijsniveau hebben. En dat ze beter kunnen voldoen aan eisen die gesteld worden.

Verplaatsen levert ook praktische bezwaren op. Scholengemeenschappen kunnen zich misschien redelijk snel aanpassen, maar wat doen we met kleinere scholen die nu nog één of twee onderwijsniveaus aanbieden? Hoe maken we de klassen kleiner zodat het gewenste adaptieve onderwijs ook echt gegeven kán worden, zodat het aantal leerkrachten met een burn-out niet gigantisch stijgt? Want zoals al jarenlang gebeurt: er wordt steeds meer gevraagd ván het onderwijs, maar weinig geïnvesteerd ín het onderwijs.

Ondanks deze vraagtekens begrijp ik dat we in Nederland kinderen te vroeg indelen op één niveau. Als basisschool ken je de kinderen na acht jaar goed genoeg om een, op dat moment, passend schooladvies te geven. Alleen zouden we dat advies meer als richtingaanwijzer moeten gebruiken. We weten dat niet ieder kind zich in hetzelfde tempo ontwikkelt. We hebben geen glazen bol. Daarnaast zijn er andere aspecten van invloed op de ontwikkeling van een kind als het eenmaal op de middelbare school zit, zoals de klas, de thuissituatie, de mentor, andere docenten, interne factoren.

Wat dan wel? Houd het simpel, raad ik aan.

Ga bij de advisering in groep 8 uit van kansen. Wees niet te behoudend.

Zorg voor een goede overdracht van basisschool naar middelbare school.

Gemengde brugklassen zijn een prima middel om kinderen te blijven uitdagen. Ze leren van en met elkaar. Zonder dat de onderlinge verschillen te groot zijn om als docent rekening mee te kunnen houden. Daar hoeven we het schooladvies niet drie jaar voor uit te stellen.

Ook ná de brugperiode moeten kinderen nog steeds kúnnen en mógen wisselen van niveau. Groep 8 kan nooit het eindstation zijn. Volg als middelbare school de leerlingen goed. Niet alleen door middel van toetsen. Volg de ontwikkeling, ga met ze in gesprek. Ken je leerlingen. En onderhoud contact met de basisscholen.

Reken als overheid scholen niet af op de afstroom van leerlingen naar een ander niveau. Er zijn voorbeelden van scholen die leerlingen geen kans durven geven omdat ze (financieel) afgerekend worden als een leerling het niveau toch niet blijkt te halen. Help scholen en leerkrachten om ze in staat te stellen uit te zoeken wat kinderen nodig hebben. Doe eens gek: investeer voor de verandering structureel in het onderwijs en in de toekomst.

Maar gooi niet alles op de schop. Daar wordt geen enkel kind beter van.

Sjoerd van den Berg
Leerkracht groep 8 in Haarlem

Het leven van een leerkracht, Onderwijs

‘Jullie kinderen doen ertoe.’ Dat is waar het om gaat.

Een reactie plaatsen

Natuurlijk, ik begrijp heel goed dat staken niet alleen tot steun en positieve reacties leidt. Als de NS staakt zorgt dit tot veel problemen van mensen die naar hun dagelijkse werk willen reizen. Als het vliegtuigpersoneel staakt gaat dit ten koste van geboekte vakanties. Allemaal erg vervelend. En deze week worden ouders ermee geconfronteerd dat ze twee dagen hun kinderen thuis moeten houden of voor opvang moeten zorgen. Wéér een staking in het onderwijs. Is dat nou nodig?

Ik kan het bijna uitschreeuwen: ’Ja dat is nodig!’. Want wij leerkrachten staken niet voor onze lol. Het liefst hadden we donderdag en vrijdag voor de groep gestaan. Om ons vak uit te oefenen. Zoals we dat elke dag willen doen. Maar de problemen die al jaren geleden voorspeld zijn zorgen ervoor dat we dat niet kúnnen doen.

Kwalitatief goed onderwijs verzorgen. Elke dag. Voor alle kinderen. Dat kan alleen met opgeleide leerkrachten die na een goede begeleiding bij de start van hun loopbaan het onderwijs kunnen geven dat van hen gevraagd wordt. Passend onderwijs. Waarbij rekening wordt gehouden met de ontwikkeling van alle bijna 30 kinderen in de klas. Niet te vergelijken met vroeger. Daar kan ik van alles over schrijven maar laat ik niet in details treden. Kom in het geval u daar meer over wilt weten vooral een dagje meelopen.

We doen er alles aan om te zorgen dat kinderen niet thuis hoeven te blijven. Maar het wordt steeds lastiger. Het lukt ons steeds minder goed. Wat we ook proberen en hoe hard we dit ook roepen. We hebben problemen in het onderwijs, grote problemen. En daar hebben we allemaal last van. Deze problemen zijn niet gisteren ontstaan. En oplossingen zijn er. Oplossingen die ervoor zorgen dat er niet meer leerkrachten weglopen dan erbij komen. Die ervoor zorgen dat alle kinderen elke dag, vijf dagen in de week, door gediplomeerde leerkrachten leskrijgen. Dát is waar we voor staan.

Vandaag kwam ik op school overal deze flyer tegen. Steun van de ouders, van de MR en de ouderraad. Dat doet wat met een leerkracht. Want natuurlijk, ik begrijp heel goed dat staken niet alleen tot steun en positieve reacties leidt. Maar dit is waar het ons allemaal om gaat: jullie kinderen doen ertoe; voor hen willen wij goed onderwijs, voor nu én in de toekomst. Elke dag weer.

Bedankt voor deze steun. Ik hoop dat het in de toekomst niet meer nodig is.

teamteacher

Het leven van een leerkracht, Onderwijs

‘Ouwe lul’

Een reactie plaatsen

Als je dagelijks met 26 groep achters werkt, in gesprek bent en een jaar lang een band opbouwt ga je vanzelf denken dat je meegaat met de tijd. Een eeuwige jeugd, zo noemt men dat ook wel eens. Nu word ik dit jaar 40, een leeftijd waarvan ik twintig jaar terugdacht dat je dan al langzaam richting het einde van een actief leven gaat. Maar toch, ik verblijf zoveel tijd tussen jonge mensen  dat ik ervan overtuigd was er nog bij te horen. Afgelopen week maakte groep 8 vrij snel, op drie momenten, korte metten met deze gedachtegang.

Na wat gedoe in de groepsapp gaf ik een les over social media. De eerste vraag was natuurlijk wat de kinderen gebruiken. Insta, snapchat, what’s app. Ik ken ze allemaal. Tot de term Roblox volgde. Nooit van gehoord! Ik durf er nog om te wedden dat u ook niet geheel bekend bent met dit online platform dus die kon ik hebben. Aan het eind van de lijst begon ik over Facebook. ‘Wat? Oh, dat. Ja onze ouders gebruiken dat, alleen oudjes dus.’
Bedankt.

Kort daarvoor ging het over muziek. We hebben een groep 8 lijst op Spotify aangemaakt die soms opgezet wordt tijdens het werk. ‘Meester, wat vindt u eigenlijk leuk?’ Ik noemde Coldplay als voorbeeld. ‘Jeetje, dat is echt ouwe lullenmuziek hoor!’

Bedankt.

Tenslotte hadden we het over wat je wel en niet via what’s app en in een groepsapp met elkaar deelt. Waar ik vooral inhoudelijke zaken bedoelde, zo begon één van de kinderen: ‘Ja wat dus echt niet kan is zo’n smiley enzo in je tekst gebruiken, dat doen al die oude mensen altijd.’ Terugkijkend in what’s app vrees ik dat ik volgens de kinderen inmiddels bijna bejaard moet zijn.

Heb je behoefte aan zo nu en dan een spiegel, of aan ongevraagde feedback? Ik kan een dagje in groep 8 meelopen zeker aanraden.

Tijd voor de bank en een boek, lekker met het laatste album van Coldplay op de achtergrond…

Het leven van een leerkracht, Onderwijs

Niet weer op de schop

Een reactie plaatsen

‘Onderwijsorganisaties: definitief schooladvies pas in het derde jaar middelbare school’. In diverse media is te lezen dat ‘verschillende onderwijsorganisaties’ vandaag een onderwijspact presenteren, met dit als onderdeel van de plannen .

Waarschijnlijk zijn er weinig basisonderwijsorganisaties die hebben meegedacht. Zij weten als geen ander hoe moeilijk het is om groepen van bijna 30 kinderen op verschillende niveaus les te geven, aansluitend bij de eigen ontwikkeling. In groep 8 zijn de verschillen zo groot geworden dat werken met drie niveaugroepen echt niet meer toereikend is. Met de komst van passend onderwijs, onderwijs dat leerlingen uitdaagt, dat uitgaat van hun mogelijkheden en rekening houdt met de extra ondersteuning die zij nodig hebben, is het extra moeilijk om te voldoen aan alle verwachtingen. Deze verschillen worden alleen maar groter. Daarnaast heb je in het VO veel meer verschillende klassen waardoor het langer duurt voordat je weet welk kind wat nodig heeft.

Ik ben het eens dat we in Nederland kinderen te vroeg indelen op één niveau. Als basisschool ken je de kinderen na acht jaar goed genoeg om een, op dat moment, passend schooladvies te geven. Maar we weten ook dat niet ieder kind zich in hetzelfde tempo ontwikkelt. En we hebben geen glazen bol. Daarnaast zijn er nog veel andere aspecten die van invloed zijn op de ontwikkeling van een kind als het eenmaal op de middelbare school zit.

Mijn oplossing is niet om het hele onderwijssysteem op de schop te gooien. Dat levert zowel inhoudelijke als praktische bezwaren op. Scholengemeenschappen kunnen zich misschien redelijk snel aanpassen, maar wat doen we met kleinere, categorale, scholen die één of twee onderwijsniveaus aanbieden? En mocht dat al lukken, hoe maken we dan zonder het benodigde geld (want dat is er nu al niet) de klassen kleiner zodat het gewenste adaptieve en passende onderwijs ook echt gegeven kán worden, waarbij het aantal leerkrachten met burn-outs niet gigantisch stijgt?

Houd het simpel. Ga bij de advisering uit van kansen. Wees niet te behoudend. Gemengde brugklassen zijn een prima middel om kinderen te blijven uitdagen, maar ook na de brugklas moeten kinderen nog steeds kunnen en mogen wisselen van niveau. Volg de leerling, leer van het basisonderwijs zodat gedifferentieerd leren nog meer wordt toegepast. Want daar valt nog heel wat te halen voor het VO.

Reken kinderen niet met toetsen af. Laat ze niet na één jaar al afstromen maar zoek uit wat ze nodig hebben om zich te ontwikkelen en help ze daar bij.

Zoek naar mogelijkheden om de scheiding vmbo en havo/vwo te verkleinen. Want volgens mij is dat de onderliggende reden van  deze plannen.

Maar gooi niet alles op de schop. Want daar wordt geen enkel kind beter van.

Het leven van een leerkracht, Onderwijs

Antwoord op de column van Annemarie van Gaal

3 reacties

‘Basisscholen klagen steen en been dat er te weinig leraren zijn en zien zich genoodzaakt om de kinderen één dag per week minder les te geven; of leerlingen te pas en te onpas naar huis te sturen omdat de leraar ziek of verhinderd is en er geen invalkracht te vinden is. Ik vind het eigenlijk onacceptabel dat basisscholen hiermee wegkomen.‘

Zo opent Annemarie van Gaal haar column vandaag in de Telegraaf. Uit deze inleiding blijkt dat mevrouw Van Gaal geen idee heeft waar ze  over schrijft. Basisscholen sturen geen leerlingen te pas en te onpas naar huis. Leerkrachten willen lesgeven en zullen alles in het werk stellen om dat goed te doen. Maar omdat er al jarenlang niet of slecht geluisterd is, ondanks dat de problemen van het lerarentekort lang geleden al werden voorspeld, zijn ze genoodzaakt in een uiterst geval klassen thuis te laten. Dat dit steeds vaker voorkomt ligt niet aan de basisscholen, maar aan het feit dat de overheid heeft liggen slapen.

Problemen zijn er om opgelost te worden, zo schrijft Annemarie van Gaal. Daar ben ik het mee eens. Maar de oplossingen die zij aandraagt zijn lachwekkend. Het zijn schijnoplossingen:

‘Invalkrachten zijn met wat meer moeite best te vinden. Aan de ene kant zou je alle gepensioneerde leraren die in de buurt wonen, kunnen benaderen. Hoe leuk is het om naast je AOW en pensioen als oproep-leerkracht nog voor de klas te staan en met veel plezier wat bij te verdienen?

Met wat meer moeite? Het maken van lijstjes van oud-collega’s, ouders met een bevoegdheid om les te geven en andere mogelijkheden, elke ochtend bellen om vervanging te organiseren, dat is al dagelijkse praktijk, en dat is erg genoeg.

‘Kijk, als je fulltime als leraar voor de klas wilt staan, moet je normaal gesproken de pabo of een andere flinke studie afgerond hebben. Maar als je als invalkracht een paar lessen geeft, of vanuit je vakkennis een paar dagdelen opvangt op basisscholen, dan hoeft dat niet en hoef je alleen maar je kennis aan te kunnen tonen en een verklaring van goed gedrag te overleggen.’

Pardon? Je hoeft alleen maar je kennis aan te kunnen tonen en een verklaring van goed gedrag te overleggen? Mevrouw van Gaal, verstaat u dat onder goed onderwijs? Natuurlijk is het fijn als een ‘specialist’ komt vertellen over haar of zijn beroep. Dat wordt al regelmatig gedaan. Maar dat is niet hetzelfde als het verzorgen van kwalitatief goed onderwijs. Onderwijs waarbij kinderen in staat worden gesteld zich te ontwikkelen. En dat is niet meer zoals in uw tijd, de tijd van juffrouw Prinsen, waarbij klassikaal op één niveau les werd gegeven. De uitdaging is tegenwoordig om gedifferentieerd, passend onderwijs te bieden waarbij de ontwikkeling van het kind centraal staat. Waarbij de ouders, de politiek en eigenlijk de hele maatschappij snel roepen dat het allemaal niet goed genoeg is.

Beste Mevrouw van Gaal, ik zal proberen het nog één keer goed uit te leggen. Het lerarentekort is een probleem. Een groot probleem, van ons allemaal. Dat vraagt inderdaad om oplossingen. Maar wel om structurele oplossingen waarbij de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd blijft. Die oplossingen zijn er. En ze zijn al zo vaak genoemd dat ik ze niet zal herhalen. Alleen de wil en het gevoel van urgentie om ze uit te voeren, die ontbreken.

U noemt één belangrijk punt: ‘De beste leraren zijn de leraren die hun passie delen.’ Daar ben ik het mee eens. Die zijn er gelukkig. En ik zou graag meer van deze leraren in de toekomst als collega krijgen. Geen ‘opvang-collega’s’, geen ‘via-versnelde-zij-instroom-collega’s’, geen ‘ik-kom-iets-vertellen-over-mijn-vak-hoe-leuk-is-dat-collega’s’. Maar goed opgeleide collega’s die met liefde, kennis inderdaad de door u genoemde passie hun vak uitoefenen. En ook in staat worden gesteld om dat te kunnen doen.

Als u nog eens een column schrijft over het onderwijs en haar problemen, leg dan de verantwoordelijkheid bij de juiste mensen neer.

Maar ik laat u niet wegkomen met de idiote veronderstelling dat basisscholen gemakzuchtig zijn. Dat zou immers onacceptabel zijn.

 

Lees hier de column van Annemarie van Gaal: https://www.telegraaf.nl/watuzegt/389964706/de-beste-leraren-staan-aan-wal